Cơ sở của việc giáo dục đạo đức chính là dạy cho trẻ biết nhẫn nại, có ý chí và lòng biết ơn. Tính nhẫn nại và ý chí quyết tâm có thể được rèn luyện qua việc đi ngủ sớm, thức dậy đúng giờ. Trẻ em nếu không được dạy cách phân biệt và tự kiềm chế trước điều tốt, cái xấu thì chúng sẽ trở thành đứa trẻ ích kỷ. Đứa trẻ có ý chí là đứa trẻ có khả năng áp chế được sự ích kỷ vốn có đó. Và ý chí này thông qua việc rèn luyện tính nhẫn nại, sẽ ngày một lớn mạnh hơn.
Cha mẹ nếu như cứ nuông chiều theo những đòi hỏi của con mình thì không phải là cách nuôi dạy con đúng đắn. Bởi đó không phải là yêu thuơng con thật sự mà bị xem như một kiểu tình yêu thương nhất thời, tạm bợ, giống như những con bò mẹ dành tình thương cho bê con qua những cái liếm láp âu yếm. Tình thương đó nhìn bẻ ngoài trông rất giống với tình cảm yêu thương vô bờ dành cho con cái, nhưng kết quả là trẻ sẽ được nuôi nấng và lớn lên với thói suy nghĩ ích kỷ, hành động tùy tiện, không rèn luyện được năng lực và phẩm chất, gần giống như sự lớn lên bằng bản năng tự nhiên của các loài động vật. Với điều đó, các bậc cha mẹ không trao cho con cái tình yêu thương thật sự, mà ngược lại, đẩy con vào những bước đường không đúng đắn về sau này. Điều rất quan trọng trong việc nuôi dạy con cái là chỉ dẫn cho con sống với những tư tuởng tình cảm đạo đức, sống với tư cách như một con người, không phải là lối sống bản năng tự nhiên của loài vật.
Tất cả những sách nuôi dạy con cái từ xa xưa của Nhật Bản đều có dạy về tầm quan trọng của tính nhẫn nại. Điểm quan trọng nhất trong giáo dục bao gồm hai điều: loại bỏ tính ích kỷ, nuôi dưỡng lòng thương người.
Nói về cách để rèn luyện tính nhẫn nại, Pestalozzi đã từng viết trong cuốn “Leonard and Gertrude” rằng: “Thế giới tự nhiên không thể nào giúp cho bọn trẻ nổi loạn biết được rằng dù có nổi loạn thế nào thì cũng vô ích. Vì khi bọn trẻ đánh vào cái cây hay hòn đá thì chúng cũng không hề nhúc nhích. Cho nên chính người lớn chúng ta phải là người dừng hành động đó cúa chúng lại. Thêm vào đó, người mẹ không được chiều theo những yêu cầu bướng bỉnh của đứa con. Khi đứa trẻ quấy khóc, la hét, người mẹ khộng được thỏa hiệp với con mà phải tìm cách khiến chúng không được la hét nữa. Dần dần, ý thức của đứa trẻ sẽ được uốn nắn theo ý chí của người mẹ. Đây chính là sự khởi đầu cho đức tính nhẫn nại”.
Những nhận định trên của Pestalozzi cũng đã cho chúng ta thấy được cách thức để rèn luyện tính nhẫn nại. Chỉ cân luôn ghi nhớ điều này, khả năng chịu đựng cũng sẽ theo đó mà tăng lên. Sau đó, ta chỉ cần dạy thêm cho trẻ lòng biết ơn thì về cơ bản việc giáo duc đạo đức đã hoàn thành. Để có thể giáo duc trẻ về lòng biết ơn, cha mẹ cần làm gương bằng cách luôn nói “Cảm ơn” trong mọi tình huống. Như thế, dần dần trẻ cũng sẽ học theo và áp dụng được vào cuộc sống.
Trích từ sách: 70 thói quen tốt trong việc nuôi dưỡng con theo phương pháp Shichida